AR-GE MERKEZİ DESTEĞİ

Ar-Ge merkezi kanunu  (5746 sayılı kanun) Türkiye’de ARGE ve Yenilik kültürünü benimsemiş sürekli Ar-Ge faaliyetleri ile inovatif yaklaşımlar sunan ve pazarına yeni ürün ve teknolojiler geliştirebilen firmaları 5746 sayılı kanun kapsamın çeşitli vergi (ar-ge indirimi) avantajları sağlamaktadır.Hali hazırda minimum 30 tam zamana eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam zorunluluğu bulunmakla birlikte 1 mart 2016 tarihinde itibari ile geçerli olan AR-GE ve Reform paketi ile belirli sektörlerde bu sayı 15 tam zamana eşdeğer Ar-Ge personeline indirilmiştir.

Personel sayısı tek başına Ar-Ge Merkezi olabilmek ve ar-ge indirimi sağlamak için yeterli olmamaktadır. Personel sayısı dışında İşletmenin;  yeterli Ar-Ge yönetimi ile teknolojik varlıkları,  Ar-Ge insan kaynakları,  fikrî haklar,  proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması,  Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge merkezinde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmalara sahip olunması,  tek yerleşkede faaliyet Ar-Ge personeli ile proje sayısının dengeli ve uyumlu olması projelerin Ar-Ge Projesi niteliğinde bulunması, Ar-Ge ve Diğer faaliyetlerin ayrıştırılması, TÜBİTAK ve diğer kurumlardan Ar-Ge proje desteği alınması gibi faktörlerde önem teşkil etmektedir.

Bu gereklilikler doğrultusunda Ar-Ge merkezi ön fizibilite raporu ile firmalarımızın Ar-Ge merkezine uygunluğu tespit edilip firmanın yeterli alt yapıya sahip olması durumunda Ar-Ge merkezi çalışması yapılmakta firmalarımızın ar-ge indirimlerinden faydalanması sağlanmaktadır..

AR-GE MERKEZİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?

• Ar-Ge merkezlerinde en az onbeş (15) tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdamı

• Ar-Ge merkezlerinin Kanun kapsamındaki Ar-Ge faaliyetlerinin yurt içinde gerçekleştirilmesi
• İşletmenin; yeterli Ar-Ge yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan kaynakları, fikrî haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasitesinin bulunması,
• Ar-Ge merkezinde çalışan personelin, bu merkezlerde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmaların bulunması (Kameralı geçiş sistemleri bulunması)
• Ar-Ge merkezinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması gerekmektedir.

AR-GE MERKEZİ MUAFİYETLERİ NELERDİR ?

Ar-Ge Merkezi Belgesi almaya Hak Kazanan firmaların Faydalandığı temelde 7 farklı destek unsuru vardır.

• Gelir Vergisi Stopajı Desteği
• Sigorta İşveren Primi Desteği
• Ar-Ge ve Tasarım Vergi İndirimi
• Damga Vergisi İstisnası
• Gümrük Vergisi İstisnası
• Temel Bilimler Personel İstihdamı Desteği
• Siparişe Dayalı Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetleri Desteği
1) GELİR VERGİSİ DESTEĞİ
Ar-Ge Merkezlerinde personeli ar-ge faaliyetlerinde geçirdiği süre boyunca Gelir Vergisi, personelin eğitim durumunda göre muafiyet kapsamındadır.
Eski kanunda Ar-Ge Merkezi dışında geçirilen süre sınırlı olarak Muafiyet Kapsamında iken Yeni Kanunla dışarıda geçirilen süre de sınırsız olarak Muafiyetten faydalandırılabilmektedir.
Bu kapsamda Doktoralı ve Temel bilimler (Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji) alanlarında Yüksek Lisans derecesine sahip personeller için %95,
Yüksek Lisans veya temel bilimlerde lisans mezunu personel için %90,
Diğer personel için %80 oranında
Personellerin Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerine ayırdıkları süre oranıyla gelir vergisinden müstesnadır.
2) SİGORTA İŞVEREN PRİMİ DESTEĞİ
Kanun kapsamında Ar-Ge ve Tasarım Merkezlerinde çalışan personelin elde ettikleri ücret üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı teşvik kapsamındadır. Aynı şekilde dışarıda geçirilen sürenin ar-ge faaliyetleriyle ilişkili olması durumunda bu muafiyetten faydalanabilinmektedir.
İşletmelerde çalışan kamu personeli, çırak, stajyer, mesleki eğitim gören öğrenciler için sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanamaz.

3) AR-GE VE TASARIM VERGİ TEŞVİĞİ 

Ar-Ge, yenilik ve tasarım harcamalarının kapsamında aşağıda belirtilmiş gider kalemlerinde harcamalar matrahtan düşülerek indirim konusu yapılmaktadır.

Bu kapsamda değerlendirilen harcamalar ise,

İlk madde ve malzeme giderleri,
    Amortismanlar,
    Personel giderleri,
    Genel giderler,
    Dışarıdan alınan fayda ve hizmetler,
    Vergi, resim ve harçlar
Ar-Ge merkezlerinde aşağıdaki göstergelerden herhangi birinde bir önceki yıla göre en az %20 artış sağlayan Ar-Ge merkezlerinde yapılan Ar-Ge harcamalarının bir önceki yıla göre artış tutarının  %50’si kadar ek indirime konu edilmektedir.
• Ar-Ge veya tasarım harcamalarının toplam ciro içindeki payı
• Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı
• Uluslararası destekli proje sayısı
• Lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı
• Toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı
• Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde edilen cironun toplam ciroya oranı
4) DAMGA VERGİSİ TEŞVİĞİ
Ar-Ge ve Tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden müstesnadır.
Ar-Ge ve Tasarım Personellerine bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgeleri için damga vergisi alınmaz.
İstisna uygulamasına konu olan kağıtlar ve istisna uygulamasına teşkil eden belgeler 5 yıl süre ile muhafaza edilir.
5. GÜMRÜK VERGİSİ TEŞVİĞİ
Ar-Ge ve Tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kağıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.
İşletmeler başvurularını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tek Pencere Sistemi E-Başvuru Uygulaması üzerinden Genel Müdürlüğe gönderir. Genel Müdürlük, uygun bulunması halinde onaylayarak aynı iş günü içerisinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na bildirir.
6. TEMEL BİLİMLER PERSONEL DESTEĞİ
Ar-Ge Merkezlerinde çalışan matematik, fizik, kimya, biyoloji bölümlerinden mezun personeller için asgari ücret tutarında 2 yıl boyunca bakanlık tarafından destek verilmektedir. Bu kapsamda desteklenen personelin sayısı ar-ge merkezi toplam personel sayısının %10 unu aşamaz.
7. SİPARİŞE DAYALI AR-GE VE TASARIM FAALİYETLERİ:
Ar-Ge Merkezleri siparişe dayalı olarak gerçekleştirdikleri ar-ge faaliyetlerinden elde edilen ürünün satışında kendi istemleri durumunda Ar-Ge Harcamaları indirimini müşterileri ile paylaşabilmektedirler. Ar-Ge veya Tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece %50 si bu merkezler tarafından, kalan %50’si siparişi veren gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından Ar-Ge ve tasarım indirimi olarak dikkate alınır.
Siparişi veren tarafın gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmaması halinde harcamanın tamamını Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri indirebilir.
AR-GE MERKEZİNDE YENİLİK FAALİYETİ OLARAK HANGİ ÇALIŞMALAR KABUL EDİLMEKTEDİR?
Ar-Ge Merkezlerinde yapılan bir harcamanın Ar-Ge indirimine konu edilebilmesi için bu harcamanın Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında açılan projeler kapsamında ve bu projelerle ilişkilendirilerek  yapılmış olması gerekir.
İnovatif yöntemlerle yeni ürünler, sistemler, yazılım geliştirmeleri, malzemeler, cihazlar, ekipman, prosedür ve sistemlerin geliştirilmesi ve yeni teknikler ve prototipler üretilmesi ar-ge merkezi faaliyetleri arasına girmektedir.
Bu çerçevede gerçekleştirilen çalışmanın risk faktörleri taşıması ve ürün,sistem veya proseste katma değer yaratması son derece önemlidir.

 

TASARIM MERKEZİ DESTEĞİ

5746 sayılı kanun da 2016 yılında yayımlanan yeni değişiklikle birlikte daha önce sadece Ar-Ge faaliyetlerinde bulunan firmaların elde edebildiği teşviklere Tasarım Merkezi kavramı ile tasarım faaliyetleri gerçekleştiren firmalarda faydalanmaya başladı.

Türkiye’de yerleşik olan ve Tasarım Faaliyetlerini Türkiye ‘ de gerçekleştiren firmaların en az 10 tam eş değer tasarım personeli istihdam ediyorlarsa Tasarım Merkezi belgesi alabilirler ve 5746 sayılı Kanunun ilgili indirimlerinden faydalanabilirler.

Bu çerçevede tasarım faaliyeti gerçekleştiren ve Tasarım Merkezi olmak isteyen firmanın ayrıca bölümlenmiş bir alanda tasarım personellerini istihdam etmeleri ve Sanayi Alanlarında üretici olarak faaliyet göstermeleri gerekmektedir.Sanayi Alanları dışında ise aşağıda ki NACE KOD larında faaliyet gösteriyorsa firma Tasarım Merkezi Belgesi alabilmektedir.

Sanayi Dışı Alanlar NACE KOD ları;

59.11    Sinema Filmi, video ve Televizyon Programları Yapım Faaliyetleri
59.12    Sinema Filmi, Video ve Televizyon Programları Çekim Sonrası Faaliyetleri
74.10    Uzmanlaşmış Tasarım Faaliyetleri
90.02    Gösteri Sanatlarını Destekleyici Faaliyetler

Tasarım Merkezi ile birlikte elde edebileceğiniz muafiyetler ise;

Gelir Vergisi Stopaj Teşviki:

Doktoralı ve temel bilimler konusunda Yüksek Lisans derecesine sahip personeller için %95,
Yüksek lisans veya Temel bilimler lisans mezunu personel için %90,
Diğer personeller için %80 Gelir Vergisi stopajı teşvik kapsamındadır.

Sigorta Prim Desteği:

Kanun kapsamında çalışan tasarımcıların bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesi  %50 oranında  teşvik kapsamındadır.

Tasarım Merkezi Kurumlar Ek İndirimi:

Tasarım merkezlerinde gerçekleştirilen tasrım faaliyetleri sonucunda oluşan harcamaların tamamı kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılır.

Kurumlar vergisi ek İndirimi konusunda aşağıda ki harcamalar bu kapsamdadır.

İlk madde ve malzeme giderleri (İlk madde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ara mamul, yedek parça)
Personel Gİderleri (Personel ile ilgili tahakkuk ettirilen ücretler)
Genel Giderler (Elektrik, su, bakım onarım, haberleşme, nakliye, sigorta, kitap, dergi ,kira giderleri)
Dışardan Sağlanan Fayda ve Hizmetler (Normal bakım-onarım hizmeti dışında alınan  mesleki ve teknik destek, test, laboratuvar ve analiz hizmeti giderleri)
Vergi, Resim ve Harçlar (Ar-Ge Ve Tasarım faaliyetleriyle doğrudan ilişkili olan ayni vergi, resim ve harçlar)
Amortisman ve Tükenme Payları (Ar-Ge faaliyetleri yürütülmesi amaçlı alınan iktisadi kıymetler için ayrılan amortismanlar)

 Damga Vergisi İstisnası:

Tasarım Merkezlerinde Tasarım Faaliyetleriyle doğrudan ilgili kıymetli evraklar için damga vergisi teşvik kapsamındadır.

Gümrük Vergisi Teşviği:

Tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan müstesnadır.

Siparişe Dayalı Tasarım Faaliyetleri İstisnası:

Tasarım merkezlerine siparişe dayalı olarak yaptıracakları Ar-Ge ve tasarım faaliyetleri için 5746 sayılı kanunda belirtilen indirim, teşvik ve istisnalardan %50 oranında faydalanabilmektedir. Faaliyetleri gerçekleştiren Ar-Ge ve tasarım merkezleri tüm istisnalardan faydalanabilirken, siparişi veren firma Ar-Ge ve Tasarım İndirimi ile Damga Vergisi indiriminden faydalanabilmektedir.